Het is een afkorting uit het Frans voor een keurmerk en staat voor Appellation d’Origine Protégée. Oftewel: een beschermde oorsprongsbenaming. In het Nederlands wordt hiervoor de afkorting BOB gebruikt. Producten met dit keurmerk zijn binnen een specifiek gebied geproduceerd, verwerkt en bereid op een erkende en gecontroleerde manier.
De Franse AOP is nog relatief nieuw en is de opvolger van de AOC: Appellation d’Origine Controlée (AOC). De AOP is gebaseerd op een EU-verordening uit 2009 over de beschermde status van producten van bepaalde oorsprong of uit bepaalde gebieden. Dan gaat het niet alleen over wijn, maar ook over andere dranken, kaas, dierenrassen en vleeswaren.
Een AOP is de hoogste waardering die een product kan krijgen. Daarna komt de Indications Géographiques Protégées (IGP, Beschermde Geografische Aanduidingen in het Nederlands). Producten met dit keurmerk worden in minimaal één van de stadia in een bepaald gebied geproduceerd, verwerkt of bereidt.
Kwaliteit van de wijn
Koop je een wijn met een keurmerk zoals AOP of IGP, dan weet je dat deze wijn aan bepaalde kwaliteitskenmerken voldoet die voor dat herkomstgebied gelden. De kwaliteitskenmerken zijn beschreven in een zogenaamd Cahier des Charges. De onderwerpen die hierin aan de orde komen volgen voor alle AOP’s een vast stramien. Vooral het deel over de beschrijving van de wijn, de wijngaard en de wijnproductie is erg uitgebreidt. Alles wordt tot in de kleinste details beschreven.
Aan de hand van deze beschrijving kan je een oordeel vormen over de kwaliteit van de wijn. Indicatoren voor kwaliteit zijn bijvoorbeeld machinaal oogsten, irrigatie, aantal stokken per hectare en maximaal toegestane opbrengst per hectare. Soms wil een wijnboer iets op een andere manier doen dan de regels voorschrijven, hij wil bijvoorbeeld met een niet toegestane druif werken. Hij ziet in dat geval bewust af van het keurmerk; maar het kan natuurlijk een hele mooie wijn zijn van zo’n eigenzinnige wijnmaker.
Tradities en historie
Aan de keurmerken liggen vele tradities en historie ten grondslag. Een mooi voorbeeld zijn de keurmerken van de Bourgogne. In dit wijngebied stond de kerk lange tijd in het centrum van de macht. Er waren verschillende kloosters waar monniken actieve wijnboeren waren. Zij hielden nauwgezet bij welke bodem ze aantroffen in de wijngaarden, hoe de wijngaarden het beste beheerd konden worden en welke druiven op welke plek het best gedijen. Veel van de kennis die zij hebben vergaard, vormt nog steeds de basis voor de regels van nu.
Eerste screening
Wie bepaalt wanneer het keurmerk gebruikt mag worden? Uiteindelijk is dat de EU. Om de zaken wat te stroomlijnen is er in ieder EU-land een organisatie die de aanvragen verzamelt, screent en vervolgens bij de EU indient. In Frankrijk is dit het INAO, het Institut National des Appellations d’Origine.
Wijnboeren leggen hun aanvraag voor aan de INAO. De aanvraag onderbouwen ze met een uitgebreide beschrijving van het gebied, de druiven en op welke manier de wijn gemaakt wordt. Hierbij wordt het stramien van het hierboven genoemde Cahier des Charges gevolgd. Vindt de INAO een aanvraag geschikt, dan wordt deze doorgezet naar de EU en volgt daar een uitspraak. Keurt de EU de aanvraag goed, dan mag het keurmerk gevoerd worden. De consument weet dan dat het product aan een bepaalde kwaliteitsstandaard voldoet. Vrijwel alle wijnen in het assortiment van Joie de Vin hebben een AOP-keurmerk en een enkeling een IGP.
Complexe zoektocht
Alle uitgegeven keurmerken worden dus samen met een omschrijving van het product vastgelegd in het Cahier des Charges. Zo kan iedereen controleren of een bepaald product het keurmerk inderdaad mag voeren. In theorie klinkt dat heel mooi, maar in de praktijk blijkt het raadplegen van deze Cahiers een aardige exercitie te zijn.
Voor het vorige blog wilde ik schrijven over de voorschriften voor het gebruik van de Grenache Noir in de zuidelijke Rhône. Ik was nieuwsgierig of ik een uitspraak kon doen over het gebruik van deze druif voor alle rode wijnen. Die zoektocht viel nog niet mee. Daarom heb ik het onderwerp toen even geparkeerd.
Voor dit blog ben ik er toch weer ingedoken en vandaag ben ik weer een stapje verder. Ik begon mijn online zoektocht naar “Cahier des Charges Châteauneuf-du-Pape”. Zodoende kwam ik uit bij het productblad van het INAO; een overzichtspagina met algemene info over de appellation. Joepie, daar staat het in de tweede paarse balk: Cahier des Charges, gevonden!
Toen werd het even verwarrend. Op de pagina staan 2 links voor meer informatie. De ene gaat naar een vrij algemene aankondiging waarin de Minister het nieuwe besluit over deze appellation vaststelt. Ik verwachtte dat de andere link naar het Cahier zou gaan. Maar dat is niet het geval. Deze link gaat naar het totaal van de vastgestelde documenten. Uiteindelijk vind ik het daar toch – op pagina 362 van 485 – het Cahier van Châteauneuf-du-Pape.
De overall uitspraak over het gebruik van Grenache-druif is wel weer iets verder uit zicht. Hiervoor moet ik alle Cahiers uit dit grote gebied doorspitten. Dat zij er best wel wat…. Iets voor een volgende keer.
Overzichtelijk Nederland
Het was een interessante zoektocht. Ik kan nu gelukkig mijn weg vinden naar de wijn Cahiers van de 363 AOP’s en de 74 Franse IGP wijnen. Zou het met de Nederlandse BOB’s ook zo’n zoektocht zijn? Ik check het met de recente BOB Mergelland. Dat gaat een stuk gemakkelijker. Maar goed, voor Nederlandse wijn hebben we 4 BOB’s en per provincie nog een BGA. Ietsjes minder dan Frankrijk…
Een AOP, wat is dat?
EEN AOP IS ERG BELANGRIJK, TOCH!?
Keurmerk voor oorsprong
Het is een afkorting uit het Frans voor een keurmerk en staat voor Appellation d’Origine Protégée. Oftewel: een beschermde oorsprongsbenaming. In het Nederlands wordt hiervoor de afkorting BOB gebruikt. Producten met dit keurmerk zijn binnen een specifiek gebied geproduceerd, verwerkt en bereid op een erkende en gecontroleerde manier.
De Franse AOP is nog relatief nieuw en is de opvolger van de AOC: Appellation d’Origine Controlée (AOC). De AOP is gebaseerd op een EU-verordening uit 2009 over de beschermde status van producten van bepaalde oorsprong of uit bepaalde gebieden. Dan gaat het niet alleen over wijn, maar ook over andere dranken, kaas, dierenrassen en vleeswaren.
Een AOP is de hoogste waardering die een product kan krijgen. Daarna komt de Indications Géographiques Protégées (IGP, Beschermde Geografische Aanduidingen in het Nederlands). Producten met dit keurmerk worden in minimaal één van de stadia in een bepaald gebied geproduceerd, verwerkt of bereidt.
Kwaliteit van de wijn
Koop je een wijn met een keurmerk zoals AOP of IGP, dan weet je dat deze wijn aan bepaalde kwaliteitskenmerken voldoet die voor dat herkomstgebied gelden. De kwaliteitskenmerken zijn beschreven in een zogenaamd Cahier des Charges. De onderwerpen die hierin aan de orde komen volgen voor alle AOP’s een vast stramien. Vooral het deel over de beschrijving van de wijn, de wijngaard en de wijnproductie is erg uitgebreidt. Alles wordt tot in de kleinste details beschreven.
Aan de hand van deze beschrijving kan je een oordeel vormen over de kwaliteit van de wijn. Indicatoren voor kwaliteit zijn bijvoorbeeld machinaal oogsten, irrigatie, aantal stokken per hectare en maximaal toegestane opbrengst per hectare. Soms wil een wijnboer iets op een andere manier doen dan de regels voorschrijven, hij wil bijvoorbeeld met een niet toegestane druif werken. Hij ziet in dat geval bewust af van het keurmerk; maar het kan natuurlijk een hele mooie wijn zijn van zo’n eigenzinnige wijnmaker.
Tradities en historie
Aan de keurmerken liggen vele tradities en historie ten grondslag. Een mooi voorbeeld zijn de keurmerken van de Bourgogne. In dit wijngebied stond de kerk lange tijd in het centrum van de macht. Er waren verschillende kloosters waar monniken actieve wijnboeren waren. Zij hielden nauwgezet bij welke bodem ze aantroffen in de wijngaarden, hoe de wijngaarden het beste beheerd konden worden en welke druiven op welke plek het best gedijen. Veel van de kennis die zij hebben vergaard, vormt nog steeds de basis voor de regels van nu.
Eerste screening
Wie bepaalt wanneer het keurmerk gebruikt mag worden? Uiteindelijk is dat de EU. Om de zaken wat te stroomlijnen is er in ieder EU-land een organisatie die de aanvragen verzamelt, screent en vervolgens bij de EU indient. In Frankrijk is dit het INAO, het Institut National des Appellations d’Origine.
Wijnboeren leggen hun aanvraag voor aan de INAO. De aanvraag onderbouwen ze met een uitgebreide beschrijving van het gebied, de druiven en op welke manier de wijn gemaakt wordt. Hierbij wordt het stramien van het hierboven genoemde Cahier des Charges gevolgd. Vindt de INAO een aanvraag geschikt, dan wordt deze doorgezet naar de EU en volgt daar een uitspraak. Keurt de EU de aanvraag goed, dan mag het keurmerk gevoerd worden. De consument weet dan dat het product aan een bepaalde kwaliteitsstandaard voldoet. Vrijwel alle wijnen in het assortiment van Joie de Vin hebben een AOP-keurmerk en een enkeling een IGP.
Complexe zoektocht
Alle uitgegeven keurmerken worden dus samen met een omschrijving van het product vastgelegd in het Cahier des Charges. Zo kan iedereen controleren of een bepaald product het keurmerk inderdaad mag voeren. In theorie klinkt dat heel mooi, maar in de praktijk blijkt het raadplegen van deze Cahiers een aardige exercitie te zijn.
Voor het vorige blog wilde ik schrijven over de voorschriften voor het gebruik van de Grenache Noir in de zuidelijke Rhône. Ik was nieuwsgierig of ik een uitspraak kon doen over het gebruik van deze druif voor alle rode wijnen. Die zoektocht viel nog niet mee. Daarom heb ik het onderwerp toen even geparkeerd.
Voor dit blog ben ik er toch weer ingedoken en vandaag ben ik weer een stapje verder. Ik begon mijn online zoektocht naar “Cahier des Charges Châteauneuf-du-Pape”. Zodoende kwam ik uit bij het productblad van het INAO; een overzichtspagina met algemene info over de appellation. Joepie, daar staat het in de tweede paarse balk: Cahier des Charges, gevonden!
Toen werd het even verwarrend. Op de pagina staan 2 links voor meer informatie. De ene gaat naar een vrij algemene aankondiging waarin de Minister het nieuwe besluit over deze appellation vaststelt. Ik verwachtte dat de andere link naar het Cahier zou gaan. Maar dat is niet het geval. Deze link gaat naar het totaal van de vastgestelde documenten. Uiteindelijk vind ik het daar toch – op pagina 362 van 485 – het Cahier van Châteauneuf-du-Pape.
De overall uitspraak over het gebruik van Grenache-druif is wel weer iets verder uit zicht. Hiervoor moet ik alle Cahiers uit dit grote gebied doorspitten. Dat zij er best wel wat…. Iets voor een volgende keer.
Overzichtelijk Nederland
Het was een interessante zoektocht. Ik kan nu gelukkig mijn weg vinden naar de wijn Cahiers van de 363 AOP’s en de 74 Franse IGP wijnen. Zou het met de Nederlandse BOB’s ook zo’n zoektocht zijn? Ik check het met de recente BOB Mergelland. Dat gaat een stuk gemakkelijker. Maar goed, voor Nederlandse wijn hebben we 4 BOB’s en per provincie nog een BGA. Ietsjes minder dan Frankrijk…